ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων
& Διατροφής του Ανθρώπου

Τοξικολογία Περιβάλλοντος και Τροφίμων

Περιεχόμενο Μαθήματος

ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
• Τοξικολογία - Περιβαλλοντική Τοξικολογία - Οικοτοξικολογία - Ορισμοί - Ιστορική αναδρομή.
• Οικοσυστήματα - Τροφικές αλυσίδες - Βιοσυγκέντρωση-Βιοσυσσώρευση-Βιομεγέθυνση.
• Περιβάλλον: Ορισμοί - Μονάδες μέτρησης ρύπων.
• Ατμοσφαιρική Ρύπανση: Αέρια Ρύπανση - Σωματιδιακή Ρύπανση - Όρια τοξικότητας. Φωτοχημικό νέφος - Η περίπτωση της Αθήνας.
• Ατμοσφαιρική Ρύπανση και Υγεία - Δείκτες Ποιότητας της Ατμόσφαιρας.
• Βαρέα Μέταλλα στο Περιβάλλον - Πηγές - Βιοδιαθεσιμότητα - φυτοτοξικότητα - Όρια τοξικότητας για την ανθρώπινη υγεία: Μόλυβδος (Pb), Αρσενικό (As), Κάδμιο (Cd), Χρώμιο (Cr), Αργίλιο (Al), Υδράργυρος (Hg) - Η περίπτωση της Minamata. Βαρέα μέταλλα στην Αττική.
• Άλλες τοξικές ουσίες/Τοξικά υλικά στο περιβάλλον: DDT - Αμίαντος.
• (Βιο)Τοξίνες στο Περιβάλλον - Από το Χωράφι στο Ράφι - Μυκοτοξίνες, Αφλατοξίνες, Eμετοξίνη, Φουμονισίνες, Ωχρατοξίνη, Σολανίνη. Μεταφορά Βιοτοξινών από το νέκταρ στο μέλι.
• Κλιματική Αλλαγή και Τοξικές Ουσίες στις καλλιέργειες - Νιτρικά - Υδροκυάνιο.
• Βιοδοκιμές-Βιοδείκτες: Βιοδείκτης έκθεσης (biomarker of exposure) - Βιοδείκτες επίδρασης (biomarker of effect) - Βιοδείκτης ευαισθησίας/δεκτικότητας (biomarker of susceptibility): Οργανισμοί βιοδείκτες: Lemna minor, Daphnia magna, Artemia salina, φύκη (Algae), Βακτήρια. Tests Μεταλλαξιογέννεσης (Ames test).
• Τοξικολογικές μελέτες σε επίπεδο πληθυσμών και “κόσμων”- επιδράσεις σε πληθυσμούς ειδών r και K επιλογής. Cosm studies: μελέτες Μικρόκοσμου (Microsm) - Μεσόκοσμου (Mesocosm).
• Έκθεση - Δόση - Συγκέντρωση: Δόση-Απόκριση - LD50/EC50 : Θανατηφόρος δόση/συγκέντρωση - Η ανάλυση Probit - NOEC/NOEL - LOEC/LOEL. Το φαινόμενο της Όρμησης.
• Εκτίμηση Οικολογικής Επικινδυνότητας

ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
• Εισαγωγή στην επιστήμη της Τοξικολογίας Τροφίμων
• Τοξικότητα
• Τοξικοκινητική
• Τοξικές Ουσίες στα Τρόφιμα - Ανίχνευση και Ποσοτικός Προσδιορισμός
• Εκτίμηση Τοξικότητας - Δοκιμασίες Τοξικότητας
• Τροφικές Δηλητηριάσεις – Αλλεργιογόνα
• Δηλητηριάσεις από Αλκοόλες
• Τοξίνες σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης
• Τοξίνες σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης
• Τοξίνες από μύκητες-Μανιτάρια
• Βιομηχανικοί Ρύποι-Βαρέα Μέταλλα-Φυτοφάρμακα στα τρόφιμα
• Πρόσθετα τροφίμων
• Τοξικές ουσίες που σχηματίζονται κατά την επεξεργασία των τροφίμων
• Χημική Καρκινογένεση

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Μεταξύ των σκοπών του μαθήματος είναι, οι φοιτητές που θα το παρακολουθήσουν επιτυχώς, να κατανοήσουν τη σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος στην ποιότητα ζωής των πολιτών κάθε σύγχρονης κοινωνίας.

Επίσης, η εφαρμογή στην πράξη βασικών αρχών των επιστημών της Οικολογίας και του Περιβάλλοντος συνεισφέρουν ουσιαστικά στην επίλυση των μεγάλων περιβαλλοντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης.

Επιπλέον σκοπός είναι η ενδελεχής κατανόηση των θεμελιωδών εννοιών της επιστήμης της Οικοτοξικολογίας και των μηχανισμών μεταφοράς των τοξικών ουσιών στο περιβάλλον και στην τροφική αλυσίδα.

Βιβλιογραφία

1. James Girard. 2018. Αρχές Περιβαλλοντικής Χημείας". Επιμέλεια Ελληνικής Έκδοσης: Μ. Πολυσίου, Π. Ταραντίλης, Χ. Παππάς". Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε
2. Shibamoto T., Bjeldanes L. Εισαγωγή στην Τοξικολογία Τροφίμων. Επιμέλεια: Πέτρος Ταραντίλης. Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.
3. Βαλαβανίδης Αθ. 2007. Οικοτοξικολογία και Περιβαλλοντική Τοξικολογία. Έκδοση: Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών. [ Διατίθεται από το συγγραφέα σε ηλεκτρονική μορφή δωρεάν (μέσω του διαδικτυακού τόπου του Τμήματος Χημείας: http://www.chem.uoa.gr/courses/organiki_1/val_oikotox.htm)]

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Environmental Toxicology (Wiley - Edited By: PAUL B. TCHOUNWOU).

Διδάσκοντες

210 529 4262
ptara@aua.gr
Ενόργανη Χημική Ανάλυση Φυσικών Προϊόντων

NEWSLETTER

Το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου - ΕΤΔΑ (Μετονομασθέν Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, ΠΔ 80/27/5/13, ΦΕΚ Α119 28/5/13) προσφέρει στους φοιτητές του το επιστημονικό υπόβαθρο για την ορθολογική αντιμετώπιση επιστημονικών και τεχνολογικών θεμάτων που σχετίζονται με τον τομέα των τροφίμων.
linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram Μετάβαση στο περιεχόμενο