Θεωρητικό μέρος
1. Η ιστορική διαδρομή της Αμπελοκαλλιέργειας στην Ελλάδα. Η εμφάνιση της από το 3000 πχ και η διαδρομή έως σήμερα. Ιστορικά δεδομένα
2. Ανατομία - φυσιολογία αμπέλου. Τα όργανα της αμπέλου, Βασικές αρχές φυσιολογίας (φωτοσύνθεση, αναπνοή), υδατικές σχέσεις αμπέλου, θρέψη αμπέλου
3. Εφαρμοσμένη αμπελουργία. Εγκατάσταση αμπελώνα. Αρχές Διευθέτησης φυλλώματος (canopymanagement) Συστήματα διαμόρφωσης, Ετήσιες καλλιεργητικές επεμβάσεις (χειμερινό κλάδεμα, θερινά κλαδέματα)
4. Εφαρμοσμένη αμπελουργία. Άρδευση, λίπανση, κατεργασία εδάφους αμπελώνα
5. Σύσταση σταφυλιού. Φλοιός. Ανθοκυανες, φαινολικα συστατικά, αρωματικές ενώσεις, Σάρκα-σάκχαρα, Aζωτούχες ενώσεις, Γιγαρτα, Ωρίμανση σταφυλιών, Τρηγυτός-μεταφορά σταφυλιών στο οινοποιείο
6. Κοινές Μηχανικές κατεργασίες και προσθήκες. Εκραγισμός, σπάσιμο, μεταφορά με αντλίες. Διορθώσεις γλεύκους – προσθήκη Θειώδους ανυδρίτη
7. Λευκή οινοποίηση - Ερυθρή οινοποίηση
8. Αλκοολική - Μηλογαλακτική ζύμωση
9. Ετοιμασία οίνων για εμφιάλωση- Συνθήκες συντήρησης των οίνων
10. Αξιολόγηση οίνων με γευσιγνωσία
11. Οινογεωγραφια Ελλάδος
12. Οινογεωγραφια Ελλάδος
13. Οινογεωγραφια κύριων ευρωπαϊκών χωρών
Ασκήσεις πεδίου
1-2. Επίσκεψη αμπελώνα / μέρη της αμπέλου
3. Επίδειξη εκτίμησης περιεκτικότητας γλεύκους σε σάκχαρα με αραιομετρία
4. Επίδειξη εκτίμησης περιεκτικότητας σε σάκχαρα με διαθλασιμετρια
5. Επίδειξη εκτίμησης pH,σημασία στα γλεύκη
6. Επίδειξη εκτίμησης oλικής οξύτητας στα γλεύκη
7. Γευστική αξιολόγηση λευκών οίνων
8. Γευστική αξιολόγηση ερυθρών οίνων
9-10. Επίσκεψη σε οινοποιείο
11-12-13. Επίσκεψη σε αποσταγματοποιειο
Θα χρησιμοποιηθεί συνδυασμός διδακτικών και μαθησιακών μεθόδων με στόχο την ενεργή συμμετοχή των φοιτητών και την πρακτική εφαρμογή των υπό εξέταση θεματικών ενοτήτων: διαλέξεις με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων, ανάλυση και συζήτηση μελετών περίπτωσης σε πραγματικά επιχειρησιακά ζητήματα, βιωματικές (ομαδικές) ασκήσεις, καθώς και προβολή σχετικών video. Επίσης, οι φοιτητές/τριες θα εκπονήσουν ατομική ή ομαδική εργασία.
Επιπλέον, στο eclass αναρτώνται σε ηλεκτρονική μορφή άρθρα, οπτικοακουστικό υλικό διαλέξεων, διαδικτυακές διευθύνσεις, χρήσιμες πληροφορίες, μελέτες περίπτωσης και ασκήσεις για την εξάσκηση των φοιτητών/τριών.
Σκοπός του μαθήματος είναι :
• την προέλευση του και την ιστορική σημασια για την χώρα μας, με το αμπέλι, με τα όργανα της αμπέλου, με τις βασικές αρχές άμπελοκαλλιέργειας, τις ετήσιες καλλιεργητικές επεμβάσεις, τα χαρακτηριστικά συστατικά του σταφυλιού και ποια η σημασία αυτών στην οινοποίηση, την ωρίμανση του σταφυλιού, την λευκή και ερυθρή οινοποίηση, την μηλογαλακτική ζύμωση, τις κατεργασίες και την εμφιάλωση των οίνων και στην συνεχεια την οινογεωγραφια της χώρας μας και την αξιολογηση των οίνων μεσω γευσιγνωσιας.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:
• Έχει κατανοήσει την ιστορική διαδρομη της αμπελου και οίνου από την αρχαια Ελλάδα εως τα σημερα.
• Έχει κατανοήσει τις βασικές έννοιες του αμπελοκαλλιέργειας
• Έχει κατανοήσει τη μορφολογία και ανατομία των διαφόρων οργάνων του πρέμνου και την αξιοποίηση τους στην παραγωγική Αμπελουργία.
• Έχει κατανοήσει τον ετήσιο κύκλο βλάστησης, τα φαινολογικά στάδια και την φυσιολογική βάση αυτών
• Έχει κατανοήσει την εγκατάσταση παραγωγικού αμπελώνα και τους παράγοντες που την επηρεάζουν
• Έχει κατανοήσει τη σημασία των κλαδεμάτων μόρφωσης και καρποφορίας των πρέμνων και την αξιοποίησή τους στην αμπελοκομική πράξη.
• Γνωρίζει τα βασικά στοιχεία του σταφυλιού και την σημασία αυτών για την παραγωγή οίνων
• Έχει κατανοήσει τις βασικές έννοιες της παραγωγής των οίνων
• Έχει μάθει τις λεπτομέρειες παραγωγής λευκών οίνων
• Έχει μάθει τις λεπτομέρειες παραγωγής ερυθρών οίνων
• Να κατανοήσει την μηλογαλακτική ζύμωση και τις μεταβολές στους οίνους
- Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
Ελληνική
• Σταυρακάκης, Μ.Ν. (2013). Αμπελουργία. Εκδόσεις Τροπή, Αθήνα
• Hofmann, J.B. (2003). Αμπελουργία - Βιολογική Καλλιέργεια. Εκδόσεις Ψύχαλος, Αθήνα
• Tσακίρης, Α.Ν.(2011). Αμπελουργία και Οινοποίηση. Εκδόσεις Ψύχαλος, Αθήνα
• Waterhouse, A.L., Sacks, G.L., Jeffery, D.W. (2021). Χημεία και Βιοχημεία Οίνου: Από την Θεωρία στην Οινοποίηση. Rosili, Αθήνα
• Boulton, R.B., Singleton, V.L., Bisson, L.F., Kunkee, R.E. (2015). Οινολογία-Βασικές Αρχές και Μέθοδοι Οινοποίησης. BrokenHillPublishers, Ltd., Αθήνα
Ξενόγλωσση
• Gladstones, J. (2000). Viticulture and Environment. Winetitles, Adelaide, Australia
• Unwin, T. (1996). Wine and the Vine: An Historical Geography of Viticulture and the Wine Trade. Routledge, London, UK
• Coombe, B., Dry, P. (2000). Viticulture – Volume 2 Practices. Winetitles, Adelaide, Australia
• Jackson, R.S. (2000). Wine Science: Principles, Practice, Perception. Academic Press, San Diego
• Gerling, C. (2015). Environmentally Sustainable Viticulture.Practices and Practicality. CRC Press, Boca Raton, Florida
• Gladstones, J. (2011). Wine, Terroir and Climate Change. Wakefield Press, Kent town, Australia
• Johnson, H., Robinson, J. (2013). The World Atlas of Wine 8th Edition. Mitchell Beazley, London, UK
- Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
• Vitis
• Oeno One
• Australian Journal of Enology and Viticulture
• American Journal of Enology and Viticulture
• Scientia Horticulturae
-Σημειώσεις Διδάσκοντα
