- ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Έννοιες, ορισμοί, χαρακτηριστικά γνωρίσματα πόλεων, βασικές λειτουργίες και ανάπτυξη των πόλεων.
- ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Ιστορική εξέλιξη των πόλεων.
- ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ: Συνέπειες της αστικοποίησης, Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις για την αστικοποίηση, αστικοποίηση και οικονομική ανάπτυξη, κόστος συμφόρησης και βέλτιστο μέγεθος των πόλεων,
- ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ: Τα στάδια της αστικοποίησης, σύγχρονες μορφές αστικής ανάπτυξης, η αστικοποίηση στην Ελλάδα.
- ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΣ: Προσβασιμότητα, πληθυσμιακό δυναμικό, μεταφορικό κόστος και απόσταση, μεταφορικό κόστος, απόσταση και μέσο μεταφοράς, επιλογή της θέσης εγκατάστασης της επιχείρησης σε μονοδιάστατο υπόδειγμα.
- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Η θεωρία του von Thünen, μαθηματική και γραφική έκφραση, υπόδειγμα von Thünen με δύο και τρία προϊόντα, χρήσεις γης με βάση του υπόδειγμα von Thünen, μεταβολές στο υπόδειγμα von Thünen.
- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Η θεωρία του Weber - προσέγγιση του ελάχιστου κόστους, καμπύλη ισορροπίας εισροών, η προσέγγιση της χωροθετικής αλληλεξάρτησης – ανάλυση της περιοχής αγοράς,
- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Η προσέγγιση του Smith – καμπύλες χωρικού κόστους, συμπεριφορικές προσεγγίσεις, διάγραμμα του Pred, οικονομίες συγκέντρωσης και χωροθέτηση επιχειρήσεων, κύκλος ζωής των προϊόντων και χωροθέτηση των επιχειρήσεων, οι μαρξιστικές προσεγγίσεις.
- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Συγκριτική ανάλυση προσεγγίσεων, παράγοντες χωροθέτησης, ποσοτική ανάλυση της χωροθέτησης με γραμμικά υποδείγματα.
- ΧΩΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ: Οικονομίες χωρικής συγκέντρωσης, τα είδη των οικονομιών χωρικής συγκέντρωσης, οι οικονομίες αστικοποίησης (urbanization economies), εσωτερικές οικονομίες και αποδόσεις κλίμακας, εξωτερικές οικονομίες, μειονεκτήματα συγκέντρωσης, παράγοντες δημιουργίας οικονομιών χωρικής συγκέντρωσης, συστάδες (clusters) επιχειρήσεων.
- ΧΩΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ: Η προσέγγιση της κεντρικής θέσης του Christaller, Το υπόδειγμα του αστικού συστήματος του Cristaller, εφαρμογή του υποδείγματος Cristaller στην Ελλάδα, Η προσέγγιση της κεντρικής θέσης του Lösch, δημιουργία περιοχής αγοράς δυο ή περισσότερων ανταγωνιστικών επιχειρήσεων, ο κώνος ζήτησης κατά Lösch.
- ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΚΑΙ Η ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ: Το μέγεθος των πόλεων και η ανάπτυξή τους, ανάπτυξη των πόλεων, η κατανομή του πληθυσμού των οικισμών στην Ελλάδα, μέγεθος πόλης και κόστος διαβίωσης, μέγεθος πόλης, πρότυπα κατανομής πόλεων ανάλογα με τον πληθυσμό τους, ο κανόνας της τάξεως μεγέθους, το πρότυπο της πρωτεύουσας πόλης.
ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ: Ο ανταγωνισμός στην αστική αγορά γης κατά κλάδο δραστηριότητας, το υπόδειγμα προσφοράς ενοικίου για κατοικία, ο ανταγωνισμός στην αστική αγορά γης κατά κλάδο δραστηριότητας, κατανομή στην αστική γη κατά δραστηριότητα, κατανομή της αστικής γης μεταξύ διαφορετικών τομέων, κατανομή της αστικής γης για κατοικία μεταξύ διαφορετικών εισοδηματικών ομάδων (με ή χωρίς υψηλή προτίμηση για πρόσβαση στο κέντρο), περιβαλλοντικά προβλήματα και υπόδειγμα προσφοράς ενοικίου για κατοικία, αστική ανάπτυξη και μεταβολή αξίας ακινήτων, μονοκεντρικές και πολυκεντρικές πόλεις.
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος αναμένεται πως οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση:
Να κατανοήσουν τις θεμελιώδεις έννοιες της αστικής οικονομικής και ανάπτυξης και της χωρικής ανάλυσης.
Να γνωρίζουν τις βασικές οικονομικές δυνάμεις που αλληλοεπιδρούν στον αστικό χώρο, να κατανοήσουν τα αίτια που προκαλούν τις αστικές ανισότητες και τις χωρικές τους σχέσεις, να κατανοήσουν πώς ο αστικός χώρος επηρεάζει τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη.
Να κατανοήσουν την επέκταση της χρήσεως των εννοιών και εργαλείων της μικροοικονομικής αναλύσεως σε θέματα αστικού χώρου, να γνωρίσουν δείκτες και ποσοτικές μεθόδους μέτρησης αστικής οικονομικής ανάπτυξης και να μετρήσουν με ποσοτικούς δείκτες τις διαφορικές δυναμικές στον αστικό χώρος διακρίνοντας ισχυρές και ασθενείς περιοχές.
Να γνωρίσουν το πώς δημιουργείται και ενισχύεται η αστική ανάπτυξη, το ρόλο των δικτύων και των υποδομών, των διαφορετικών πολιτικών και κινήτρων.
Να γνωρίσουν τις διαφορετικές σχέσεις που μπορούν να δημιουργηθούν μεταξύ αστικών μονάδων και τη διαδικασία με την οποία η ανάπτυξη μιας αστικής μονάδας συνεισφέρει στην ανάπτυξη άλλων, να γνωρίσουν διαφορετικές σχολές σκέψης γύρω από αυτό το ζήτημα και τις ευρύτερες αστικές σχέσεις.
Η βασική βιβλιογραφία που θα χρησιμοποιηθεί είναι
Ελληνόγλωσση Βιβλιογραφία
- Πολύζος Σ. (2015), Αστική Ανάπτυξη, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.
- McCann P. (2003), Αστική και Περιφερειακή Οικονομική, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
- Αργύρης Θ. (1987), Οικονομική του Χώρου, Τόμοι Ι, ΙΙ, Θεσσαλονίκη.
- Πολύζος, Σ., (2011) Περιφερειακή Ανάπτυξη, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία
- O'sullivan, A. (2007). Urban economics. Boston, MA: McGraw-Hill/Irwin.
- McDonald, J. F. (1997). Fundamentals of urban economics. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
- Small, K. (2013). Urban transportation economics. Taylor & Francis.
- Anas, A. (2013). Modelling in urban and regional economics. Taylor & Francis.
- Small, K. A., Verhoef, E. T., & Lindsey, R. (2007). The economics of urban transportation. Routledge.
- De Vries, J. (2013). European Urbanization, 1500-1800. Routledge.
- Hall, P. (2014). Cities of tomorrow: An intellectual history of urban planning and design since 1880. John Wiley & Sons.
- Henderson, J. V. (1991). Urban development: Theory, fact, and illusion. OUP Catalogue.
- DiPasquale, D., & Wheaton, W. C. (1996). Urban economics and real estate markets (Vol. 23, No. 7). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
- Hopkins, L. D. (2001). Urban development: The logic of making plans (Vol. 166). Island Press.
Ενδεικτική Αρθρογραφία
- Batty, M. (2020). Defining Complexity in Cities. In Theories and Models of Urbanization (pp. 13-26). Springer, Cham.
- Brenner, N., & Schmid, C. (2017). Planetary urbanization. In The globalizing cities reader (pp. 479-482). Routledge.
- Brueckner, J. K., Mills, E., & Kremer, M. (2001). Urban sprawl: Lessons from urban economics [with comments]. Brookings-Wharton papers on urban affairs, 65-97.
- Cheshire, P., & Sheppard, S. (2002). The welfare economics of land use planning. Journal of Urban economics, 52(2), 242-269.
- Tsiotas, D., (2016) City-size or rank-size distribution? An empirical analysis on Greek urban populations, Theoretical and Empirical Researches in
Urban Management (TERUM), 11(4), pp.1–16. - Finance, O., & Swerts, E. (2020). Scaling laws in urban geography. Linkages with urban theories, challenges and limitations. In Theories and Models of Urbanization (pp. 67-96). Springer, Cham.
- Polyzos, S., Tsiotas, D., (2020) The contribution of transport infrastructures to the economic and regional development: a review of the conceptual framework, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 15(1), pp.5-23.
- Glaeser, E. L., Rosenthal, S. S., & Strange, W. C. (2010). Urban economics and entrepreneurship. Journal of urban economics, 67(1), 1-14.
- Kenworthy, J. R. (2006). The eco-city: ten key transport and planning dimensions for sustainable city development. Environment and urbanization, 18(1), 67-85.
- Melo, P. C., Graham, D. J., & Noland, R. B. (2009). A meta-analysis of estimates of urban agglomeration economies. Regional science and urban Economics, 39(3), 332-342.
- Richardson, H. W. (1988). Monocentric vs. policentric models: The future of urban economics in regional science. The Annals of Regional Science, 22(2), 1-12.
- Su, H. L. (2020). On the city size distribution: A finite mixture interpretation. Journal of Urban Economics, 116, 103216.
- White, M. J. (1976). Firm suburbanization and urban subcenters. Journal of Urban Economics, 3(4), 323-343.
Άλλη σχετική ενδεικτική βιβλιογραφία
- Πολύζος Σ., Πετράκος Γ. (2001), Χωροθέτηση των Επιχειρήσεων στην Ελλάδα: Ανάλυση Προσδιοριστικών Παραγόντων και εμπειρική διερεύνηση, ΤΟΠΟΣ, 17, 93-123.
- Πετράκος Γ. Μερδάκης Π. (1997), Οι πρόσφατες μεταβολές του ελληνικού συστήματος των αστικών κέντρων, ΤΟΠΟΣ, 12, 77-103.
- Petrakos G. Economou D. (2002), The Spatial Aspects of Development in Southeastern Europe, Spatium, 8, 1-13.
- Πετράκος Γ, Τσουκαλάς Δ. (1999), Μητροπολιτική συγκέντρωση στην Ελλάδα, μια εμπειρική διερεύνηση, στο Οικονόμου Δ. και Πετράκος Γ. (επιμ.) Η ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων, Διεπιστημονικές προσεγγίσεις αστικής ανάλυσης και πολιτικής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.
- Polyzos S., Minetos D. Niavis S. (2013), Driving factors and empirical analysis of urban sprawl in Greece, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, vol. 8(1), pp. 5-29.
- Polyzos S., Minetos D. (2009), Informal housing in Greece: A quantitative spatial analysis, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 2(11), pp. 7-33.
- Christopoulou O., Polyzos S., Minetos D. (2007), Peri-urban and Urban Forests in Greece: Obstacle or Advantage to Urban Development, Management in Environmental Quality, An International Journal, vol. 18(4), pp. 382-395.
- Tsiotas D., Polyzos S., Anastasiou A., (2014), Rank-Size distribution of Greek cities: a Regional Analysis, MIBES Transactions International Journal, vol. 8, pp. 164-173.
- Πολύζος Σ, Αναστασίου Α., Γεράκη Μ., (2013). Η αναπτυξιακή πορεία των μικρών πόλεων στην Ελλάδα, PRIME, vol. 6, pp. 138-156.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά
Journal of Urban Economics (Elsevier)
Review of Urban & Regional Development Studies (Wiley)
Regional Science and Urban Economics (Elsevier)
Urban studies (SAGE)
Cities (Elsevier)
Urban Geography (Taylor & Francis)
The Urban Review (Springer)
Computers, Environment, and Urban Systems (Elsevier)
Networks and Spatial Economics (Springer)
Environment and Planning A: Economy and Space (SAGE) Environment and Planning B: Planning and design (SAGE)