Δασική Εδαφολογία

Περιεχόμενο Μαθήματος

Εισαγωγή. Έδαφος. Δασικό έδαφος. Εδαφολογία. Ορυκτολογική σύσταση του εδάφους. Σχηματισμός των εδαφών. Φυσικές ιδιότητες του εδάφους: Υφή και Δομή του εδάφους, πορώδες, αερισμός, χρώμα, θερμοκρασία και βάθος του εδάφους. Χημικές ιδιότητες του εδάφους: εδαφικά κολλοειδή, λύματα και πήγματα, ηλεκτρικά φορτία ανόργανων κολλοειδών, CEC, Βαθμός κορεσμού με βάσεις, σημασία CEC για τη θρέψη των φυτών, λοιπές ιδιότητες, οξύτητα και αλκαλικότητα εδαφών. Βιολογικές ιδιότητες των δασικών εδαφών. Εδαφική υγρασία. Ανακύκλωση θρεπτικών στοιχείων στο οικοσύστημα δάσος – έδαφος. Δασικά εδάφη και υδρολογικός κύκλος. Θρεπτικά στοιχεία του εδάφους: Ν, Ρ, Κ, Ca, Mg, S, ιχνοστοιχεία. Θρεπτικά στοιχεία του εδάφους: κατάταξη των δασοπονικών ειδών ανάλογα με τις απαιτήσεις τους σε θρεπτικά συστατικά, λιπάσματα, γονιμότητα του εδάφους. Ταξινόμηση εδαφών. Δειγματοληψία σε δάση της περιοχής, περιγραφή τόπου, μέτρηση εδαφικής υγρασίας, επεξεργασία δειγμάτων εδάφους στο εργαστήριο: μηχανική ανάλυση, pH, οργανικής ουσίας, φαινομενικής πυκνότητας.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση της επιτυχής παρακολούθησης του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα έχουν κατανοήσει:

Τη σπουδαιότητα και ιδιαιτερότητα του δασικού εδάφους στην ορθολογική χρήση και αξιοποίηση των ορεινών και ημιορεινών εκτάσεων. Η ιδιαιτερότητα αυτή είναι καθοριστική στη διαδικασία της γονιμότητας και παραγωγικότητας των δασικών εδαφών, μιας διαδικασίας που ξεχωρίζει και διαφοροποιεί τη Δασική από την Εφηρμοσμένη Εδαφολογία.
Τη σημασία της γνώσης των χημικών ιδιοτήτων του εδάφους και την πρακτική εφαρμογή αυτής της γνώσης.
Τη σημασία της ύπαρξης οργανικής ουσίας στο έδαφος. Οι σπουδαστές θα πρέπει να κατανοήσουν τις σχέσεις α. οργανική ουσία-γονιμότητα του εδάφους, β. Οργανική ουσία-χρήση γης, και γ. οργανική ουσία-εδαφικός ορίζοντας.
Κατανοήσει τη σημασία της εδαφικής υγρασίας στην εγκατάσταση και ανάπτυξη των φυτών αλλά και γενικότερα, στην γονιμότητα ενός τόπου.
Κατανοήσει τη σημασία της ανακύκλωσης των θρεπτικών στοιχείων καθώς και των σπουδαιότερων κύκλων.
Κατανοήσει τη σημασία του νερού και η επίδρασή του στη θρέψη και αύξηση της βλάστησης καθώς και στην κίνηση του νερού.
Κατανοήσει τη σημασία των θρεπτικών στοιχείων και των παραγόντων που τα επηρεάζουν.
Κατανοήσει τα συστήματα ταξινόμησης.

Βιβλιογραφία

-Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :
Αλιφραγκής, Δ. 2008, Το έδαφος, Αιβάζης, ISBN: 9789608609068
Αλιφραγκής, Δ. και Ν. Παπαμίχος. 1994. Γονιμότητα δασικών εδαφών. Δασικές λιπάνσεις. Θεσσαλονίκη.
Γιάσογλου Ν. 1971. Μαθήματα Γεωργικής Χημείας (εδαφολογία) Ι Αθήνα.
Γιάσογλου Ν. 1971. Μαθήματα Γεωργικής Χημείας (εδαφολογία) ΙΙ Αθήνα.
Τάντος Β. και Α. Παπαμίχος Ν. 1990 Δασικά εδάφη Θεσσαλονίκη.
Τάντος Β. και Α. Παπαϊωάννου. 2006. Δασική Εδαφολογία. Εκδ. Παπασωτηρίου, Αθήνα
-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Current forestry reports, https://www.springer.com/journal/40725
Urban Forestry and Urban Greening, https://www.journals.elsevier.com/urban-forestry-and-urban-greening
Forestry, https://academic.oup.com/forestry
Soil, https://www.soil-journal.net