Δασικές Πυρκαγιές

Περιεχόμενο Μαθήματος

Οι πυρκαγιές δασών και δασικών εκτάσεων στην Ελλάδα και στον κόσμο. Επίδραση των δασικών πυρκαγιών στο περιβάλλον. Οικολογία και πυρκαγιές των δασών και άλλων οικοσυστημάτων στην Ελλάδα. Αίτια και πρόληψη, συμπεριφορά δασικών πυρκαγιών, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, νομοθεσία, πρόβλεψη πυρκαγιών, μέσα και τεχνικές κατάσβεσης, πυροπροστασία οικισμών, πυροοικολογία, χειρισμός και μέτρα προστασίας και αποκατάστασης καμένων εκτάσεων. Καύσιμη ύλη, προέλευση, είδη και ιδιότητες της. Συμπεριφορά - ιδιότητες της φωτιάς. Μετεωρολογικοί παράγοντες και δασικές πυρκαγιές. Κίνδυνος πυρκαγιάς και εκτίμησής του. Αιτίες των δασικών πυρκαγιών. Πρόληψη δασικών πυρκαγιών. Ανίχνευση δασικών πυρκαγιών. Μέτρα ελάττωσης κινδύνου. Προδιαγραμμένο (ελεγχόμενο) κάψιμο. Ουσίες, εργαλεία και μέσα κατάσβεσης. Τακτικές κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών. Πολιτικές, εκπαίδευση και συντονισμός των εμπλεκομένων φορέων στην αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Τακτικές και τρόποι χρήσης των εναέριων και επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης. Μέτρα πρόληψης. Ενημέρωση - πληροφόρηση των πολιτών. Προφύλαξη σπιτιών από τις δασικές πυρκαγιές. Σχέδια αντιμετώπισης πυρκαγιών, ανακριτικό έργο. Παρουσίαση χρήσης φορητών πυροσβεστικών μέσων και εργαλείων, πυροσβεστικών οχημάτων, αεροσκαφών και ελικοπτέρων όλων των τύπων. Μέθοδοι διατάξεις και συνδυασμοί των δασοπυροσβεστικών δυνάμεων κατά είδος και αριθμό, αναλόγως του εκάστοτε πυρικού περιβάλλοντος (βλάστηση, τοπογραφία, μετεωρολογία) και της συμπεριφοράς της φωτιάς. Θέματα ασφάλειας προσωπικού.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων από τους αποφοίτους ώστε:
● Να κατανοήσουν το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών και τον οικολογικό τους ρόλο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως.
● Να αποκτήσουν γνώσεις που αφορούν την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, την αντιμετώπιση και κατάσβεση τους, τις κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, και τη διαχείριση των καμένων εκτάσεων.
● Να ταξινομούν τα δασικά είδη με την ικανότητα προσαρμογής τους στις πυρκαγιές.
● Να περιγράφουν και να ταξινομούν τους τύπους καύσιμης ύλης.

Βιβλιογραφία

1. Biswell, H.H., 1989. Prescribed Burning in California Wildlands Vegetation Management. University of California Press, Berkeley-Los Angeles.
2. Brown A.A. and Davis, K.P., 1973. Forest Fire: Control and Use. McGraw Hill, New York.
3. Cheney, P., and Sullivan, A., 1997. Grassfires: Fuel, Weather and Fire Behavior. CSIRO Publishing, Australia.
4. Pyne, S.J., Andrews, P.L. and Laven, R.D., 1996. Introduction to Wildland Fire, 2nd edition. John Wiley & Sons, Inc., New York.
5. Schroeder, M.J., and Buck, C.C., 1970. Fire Weather. USDA Forest Service, Agriculture Handbook 360.
6. Wright, H.A., and Bailey, A.W., 1982. Fire Ecology. John Wiley & Sons, Inc., New York.
7. Γκόφας, Α., 2008. Εγχειρίδιο Δασοπροστασίας. Εκδόσεις Γιαχούλη – Γιαπούδη, Θεσσαλονίκη, 342 σελ.
8. Καϊλίδης, Δ., 1990. Δασικές Πυρκαγιές, 3η έκδοση. Εκδόσεις Γιαχούδη-Γιαπούλη, Θεσσαλονίκη.
9. Καϊλίδης, Δ., και Καρανικόλα, Π., 2004. Δασικές Πυρκαγιές 1900-2000. Εκδόσεις Γιαχούδη, Θεσσαλονίκη.
10. Καλαμποκίδης Κ., Ηλιόπουλος Ν., και Γλιγλίνος Δ., 2013. Πυρο-Μετεωρολογία και Συμπεριφορά Δασικών Πυρκαγιών σε ένα Μεταβαλλόμενο Κλίμα. Εκδοτικός Όμιλος ΙΩΝ, Αθήνα. ISBN: 978-960-508-045-7. 400 σελ.
11. Κωνσταντινίδης, Π., 2003. Μαθαίνοντας να ζούμε με τις Δασικές Πυρκαγιές. Εκδόσεις Χριστοδουλίδη, Θεσσαλονίκη.