ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Τμήμα Περιφερειακής 
& Οικονομικής Ανάπτυξης

[6317] Περιφερειακή Οικονομική Ι

Περιεχόμενο Μαθήματος

  1. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΕΙΣ: Η περιφερειακή οικονομική ως ιδιαίτερο γνωστικό πεδίο της οικονομικής επιστήμης, περιφερειακή και εθνική οικονομική ανάλυση, ορισμός της περιφέρειας, κριτήρια διάκρισης περιφερειών, οικονομική ανάπτυξη και μεγέθυνση.
  2. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Σχέση εθνικής μεγέθυνσης και περιφερειακών ανισοτήτων, το περιφερειακό πρόβλημα, αίτια των περιφερειακών ανισοτήτων, τα χαρακτηριστικά του περιφερειακού προβλήματος στην Ελλάδα, λόγοι και μέσα άσκησης περιφερειακής πολιτικής, τα κυριότερα μέσα άσκησης της περιφερειακής πολιτικής.
  3. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: Ακαθάριστο και καθαρό περιφερειακό προϊόν, περιφερειακό εισόδημα και περιφερειακό διαθέσιμο εισόδημα, κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η παραγωγικότητα της περιφερειακής οικονομίας, επίπεδο ευημερίας περιφέρειας, πραγματικό και ονομαστικό ΑΕΠ.
  4. ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Γενική μορφή συνάρτησης παραγωγής, γραμμικά ομογενείς συναρτήσεις παραγωγής, γραμμική συνάρτηση παραγωγής, συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas, συνάρτηση παραγωγής σταθερών αναλογιών (Leontief), συνάρτηση παραγωγής σταθερής ελαστικότητας CES, Υπερλογαριθμικές (translog) συναρτήσεις παραγωγής.
  5. ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Σταθερές αποδόσεις κλίμακας, φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας, αύξουσες αποδόσεις κλίμακας, αύξουσες και φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας, ο νόμος της φθίνουσας οριακής παραγωγικότητας,
  6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Αύξουσες και φθίνουσες οικονομίες κλίμακας, Εξωτερικές οικονομίες, οι οικονομίες συγκέντρωσης (economies of agglomeration).
  7. ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Μεταβολές του παραγόμενου προϊόντος, μακροοικονομικά χαρακτηριστικά, η  ειδίκευση της περιφερειακής οικονομίας, δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, βαθμός αστικοποίησης και πυκνότητα πληθυσμού, ποιότητα εργασίας, δημογραφικές μεταβολές, περιβαλλοντικά στοιχεία, περιφερειακή ανταγωνιστικότητα.
  8. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Ο χώρος ως μαθηματική έννοια, η μέτρηση στο χώρο (απόσταση και μετρικές συναρτήσεις), η έννοια της κλίμακας, γεωστατιστικά μέτρα θέσης και διασποράς, μέτρα εντροπίας, η συνδετικότητας στο χώρο, η έννοια της γειτονιάς, πίνακες χωρικής αλληλεπίδρασης (πίνακες χωρικής γειτνίασης, πίνακες γειτνίασης με χωρικά βάρη, πίνακες χωρικών αποστάσεων, πίνακες χωρικών σταθμίσεων), ιδιότητες πινάκων χωρικών βαρών.
  9. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Μορφές χωρικών δεδομένων, είδη χωρικών μονάδων (σημειακά, γραμμικά, επιφανείας), βασικές χωρικές πράξεις, συνεχής και διακριτή ανάλυση συνδετικότητας (ζώνες, δίκτυα), γεωστατιστικά μέτρα θέσεως (χωρικός μέσος, σταθμισμένος χωρικός μέσος, κεντρικό σημείο), γεωστατιστικά μέτρα διασποράς (τυπική απόσταση, έλλειψη τυπικής απόστασης), γραφική παρουσίαση χωρικών δεδομένων, θεματική χαρτογραφία, χαρτογράμματα Gaster and Newman.
  10. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Δείκτης Theil, καμπύλη Lorenz, συντελεστής Gini, συντελεστής συγκέντρωσης, συντελεστής Florence, συντελεστής Gini – Hirschman, ανάλυση απόκλισης - συμμετοχής, νόμος περιοχών αγοράς Reilly, υποδείγματα χωρικής αλληλεξάρτησης.
  11. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Η ανάλυση απόκλισης – συμμετοχής  (Shift - Share Analysis) και η χωρική της εξειδίκευση.
  12. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Ο νόμος περιοχών αγοράς του Reilly, υποδείγματα χωρικής αλληλεξάρτησης, πληθυσμιακό δυναμικό, μοντέλα βαρύτητας.

ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Χωρικά δίκτυα, μοντελοποίηση συστημάτων χωρικής αλληλεπίδρασης σε γράφους, επιστημολογική προσέγγιση των χωρικών δικτύων, χωρικά δίκτυα και πεδία εφαρμογών, εννοιολογικοί προσδιορισμοί στη μελέτη των χωρικών δικτύων, επιπεδότητα, εργαλεία μοντελοποίησης χωρικών δικτύων, μέτρα κεντρικότητας.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος αναμένεται πως οι φοιτητές και οι φοιτήτριες  θα είναι σε θέση:

Να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το οικονομικό σύστημα των περιφερειών, ώστε να καταστεί δυνατή η εξήγηση των αιτίων που διαμορφώνουν και συντηρούν τις περιφερειακές ανισότητες και την άνιση κατανομή των δραστηριοτήτων σε έναν περιφερειακό ή εθνικό οικονομικό χώρο.

Να κατανοήσουν τις θεμελιώδεις έννοιες της περιφερειακής οικονομικής, τις βασικές οικονομικές δυνάμεις που αλληλεπιδρούν στο χώρο και του τρόπου με τον οποίο ο χώρος επηρεάζει τη διαμόρφωση της αγοράς. 

Να κατανοήσουν την επέκταση της χρήσεως  των εννοιών και εργαλείων της μικροοικονομικής αναλύσεως σε θέματα χώρου, να γνωρίσουν δείκτες και ποσοτικές μεθόδους μέτρησης περιφερειακής ανάπτυξης, διαπεριφερειακών ανισοτήτων, διαπεριφερειακών αλληλεπιδράσεων, περιφερειακών συγκλίσεων ή αποκλίσεων και να μετρήσουν με ποσοτικούς δείκτες τις περιφερειακές ανισότητες και να διακρίνουν ισχυρές και ασθενείς περιφέρειες.

Να γνωρίσουν το πώς λειτουργεί η οικονομία σε περιφερειακό επίπεδο, τον τρόπο κατανομής της οικονομικής ανάπτυξης στις περιφέρειες, τις σχέσεις που μπορούν να δημιουργηθούν μεταξύ περιφερειών και τη διαδικασία με την οποία η οικονομία μιας περιφέρειας αλληλεπιδρά στην οικονομία άλλων περιφερειών.

Να γνωρίζουν πώς  η διαθεσιμότητα των παραγωγικών συντελεστών επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα στο χώρο, σε διαπεριφερειακό επίπεδο.

Βιβλιογραφία

Η βασική βιβλιογραφία που θα χρησιμοποιηθεί είναι

Ελληνόγλωσση Βιβλιογραφία

  1. Πολύζος, Σ., (2011) Περιφερειακή Ανάπτυξη, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
  2. Πολύζος, Σ., (2015) Αστική Ανάπτυξη, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
  3. Γιώτη - Παπαδάκη, Ο., (2011) Εισαγωγή στην Οικονομική Γεωγραφία, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
  4. Κόνσολας, Ν., (1997) Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.
  5. Πετράκος Γ – Ψυχάρης Ι, (2016), Περιφερειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα, Εκδόσεις Κριτική.

Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία

  1. Armstrong H. W. and Taylor J. (2000), Regional Economics and Policy, Oxford: Blackwell.
  2. Pike A., Rodriguez-Pose A. and Tomaney J. (2006), Local and Regional Development, New York: Routledge.
  3. Pike A., Rodriguez-Pose A. and Tomaney J. (2010), Handbook of Local and Regional Development, New York: Routledge.
  4. Rodrigue, J. P., Comtois, C., Slack, B., (2013) The Geography of Transport Systems, New York, Routledge Publications.

Ενδεικτική Αρθρογραφία

  1. Amin, A. (1999). An institutionalist perspective on regional economic development. International journal of urban and regional research, 23(2), 365-378.
  2. Bebbington, A. (2003). Global networks and local developments: Agendas for development geography. Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 94(3), 297-309.
  3. Tsiotas, D., Aspridis, G., Gavardinas, I., Sdrolias, L., Skodova – Parmova, D., (2018) “Gravity modeling in Social Science: the case of the commuting phenomenon in Greece”, Evolutionary and Institutional Economics Review, doi:10.1007/s40844-018-0120-yCoe, N. M., Hess, M., Yeung, H. W. C., Dicken, P., & Henderson, J. (2004). ‘Globalizing’regional development: a global production networks perspective. Transactions of the Institute of British geographers, 29(4), 468-484.
  4. Coe, N. M., Hess, M., Yeung, H. W. C., Dicken, P., & Henderson, J. (2004). ‘Globalizing’regional development: a global production networks perspective. Transactions of the Institute of British geographers, 29(4), 468-484.
  5. Cook, I. R. (2010). Policing, partnerships, and profits: the operations of Business Improvement Districts and Town Center Management schemes in England. Urban Geography, 31(4), 453-478.
  6. Cullen, I., & Godson, V. (1975). Urban networks: the structure of activity patterns. Progress in planning, 4, 1-96.
  7. Gibbs, D., Deutz, P., & Proctor, A. (2005). Industrial ecology and eco‐industrial development: A potential paradigm for local and regional development?. Regional studies, 39(2), 171-183.
  8. Glasson, J. (2003). The widening local and regional development impacts of the modern universities-a tale of two cities (and north-south perspectives). Local Economy, 18(1), 21-37.
  9. Hadjimichalis, C., & Hudson, R. (2007). Rethinking local and regional development: Implications for radical political practice in Europe. European Urban and Regional Studies, 14(2), 99-113.
  10. Hilhorst, J. G. (1998). Industrialization and local/regional development revisited. Development and change, 29(1), 1-26.
  11. Jamali, D. (2004). Success and failure mechanisms of public private partnerships (PPPs) in developing countries: Insights from the Lebanese context. International Journal of Public Sector Management, 17(5), 414-430.
  12. Kotler, P., & Gertner, D. (2002). Country as brand, product, and beyond: A place marketing and brand management perspective. Journal of brand management, 9(4), 249-261.
  13. Malecki, E. J. (1993). Entrepreneurship in regional and local development. International regional science review, 16(1-2), 119-153.
  14. Malecki, E. J. (1997). Technology and economic development: the dynamics of local, regional, and national change.
  15. Matten, D., & Moon, J. (2004). Corporate social responsibility. Journal of business Ethics, 54(4), 323-337.
  16. McWilliams, A. (2000). Corporate social responsibility. Wiley Encyclopedia of Management.
  17. Park, C. W., Jaworski, B. J., & Maclnnis, D. J. (1986). Strategic brand concept-image management. The Journal of Marketing, 135-145.
  18.  Pike, A., Rodríguez-Pose, A., & Tomaney, J. (2007). What kind of local and regional development and for whom?. Regional studies, 41(9), 1253-1269.
  19. Trigilia, C. (2001). Social capital and local development. European journal of social theory, 4(4), 427-442.

Άλλη σχετική ενδεικτική βιβλιογραφία

  1. Λαμπριανίδης Λ. (2014), Οικονομική Γεωγραφία, Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη.
  2. McCann Ph. (1992), Αστική και Περιφερειακή Οικονομική, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική.
  3. Armstrong H. & J. Taylor (2000), Regional Economics and Policy, Massachusetts: Blackwell
  4. Thirlwall A. (1999), Μεγέθυνση και Ανάπτυξη, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση (2001).
  5. Παπαδασκαλόπουλος Αθ. (2000), Μέθοδοι Περιφερειακής Ανάλυσης, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση.
  6. Σκούντζος Θ. (1993), Περιφερειακή Οικονομική Ανάλυση και Πολιτική, Αθήνα, Εκδόσεις Σταμούλη.
  7. Castells M. (1989), The Informational City, Oxford: Blackwell.
  8. Dicken P. (2007), Global Shift: mapping the changing Contours of the World Economy, London: Sage.
  9. Krugman P. (2000), The Return of Depression Economics, New York: Norton and Company.
  10. Porter M. E. (1990), The Competitive Advantage of Nations, New York: Free Press.
  11. Scott J. A. (1998), Regions and the World Economy: The coming Shape of Global Production, Competition and Political Order, Oxford: Oxford University Press
  12. Amin A. and Thrift N. (1994), Globalization, Institutions, and Regional Development in Europe, Oxford University Press .
  13. Harvey D. (2006), Spaces of Global Capitalism: A Theory of Uneven Geographical Development, London: Verso.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

Journal of Economic Geography (Oxford)

The Annals of Regional Science (Springer)

Regional Studies (Taylor & Francis)

Environment and Planning A: Economy and Space (SAGE)

Entrepreneurship and Regional Development (Taylor & Francis)

Review of Urban & Regional Development Studies (Wiley)

Regional Science and Urban Economics (Elsevier)

International Journal of Innovation and Regional Development (Interscience)

Region (ERSA)

Regional Science Inquiry (H.A.R.S.) Networks and Spatial Economics (Springer)

Διδάσκοντες

Δημήτριος Τσιώτας

2265072268
tsiotas@aua.gr
Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα ΠΟΑ, ΓΠΑ και κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
4 Ώρες Εβδομαδιαίως
 5 Διδακτικές Μονάδες

NEWSLETTER

Ιδρύθηκε με τον Νόμο 4589/2019 (ΦΕΚ 13/29-01-2019 τ.Α΄) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ - Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - ΄Ίδρυση Τμημάτων, Άρθρο 20, παρ. γ΄. Βρίσκεται στην Άμφισσα. Η διεύθυνση του Τμήματος είναι: Νέο κτήριο, Νέα Πόλη, Άμφισσα, Τ.Κ. 33100
linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram Μετάβαση στο περιεχόμενο