- Ιστορική και εννοιολογική εισαγωγή στην επιστήμη της κοινωνιολογίας, η κοινωνιολογική προσέγγιση, οι θεωρητικές προσεγγίσεις του λειτουργισμού, της κοινωνικής σύγκρουσης και της κοινωνικής διαντίδρασης.
- Πολιτισμός, συστατικά στοιχεία του πολιτισμού, κοινωνική δομή, κοινωνικές θέσεις, κοινωνικοί ρόλοι, κοινωνικές ομάδες, κοινωνικοί θεσμοί, κατηγοριοποίηση κοινωνιών.
- Η έννοια της κοινωνικοποίησης, θεωρίες κοινωνικοποίησης, φορείς κοινωνικοποίησης, κοινωνική επικοινωνία, η κοινωνικοποίηση στον κύκλο ζωής (παιδική ηλικία, εφηβεία, νέοι ενήλικες, μέση ηλικία, γηρατειά, θάνατος).
- Ομαδικές σχέσεις, δυναμική των ομάδων, μέγεθος ομάδας, ηγεσία, κοινωνική οκνηρία, κοινωνικά διλήμματα μελών ομάδων, ομαδική σκέψη, συμμόρφωση, είδη τυπικών οργανώσεων, η γραφειοκρατία υπό το πρίσμα διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων, κοινωνιολογία της εργασίας, αλλαγές στην εργασιακή ζωή, εργασιακή ικανοποίηση και αλλοτρίωση, εναλλακτικές μορφές για μια πιο ανθρώπινη εργασία.
- Παρεκκλίνουσα συμπεριφορά, κοινωνικός έλεγχος και παρέκκλιση, τύποι εγκλημάτων, το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.
- Η έννοια της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, τύποι κοινωνικής διαστρωμάτωσης, κοινωνική κινητικότητα, ερμηνείες της κοινωνικής διαστρωμάτωσης.
- Φυλετική και εθνοτική διαστρωμάτωση, φυλετικές κατηγορίες, εθνοτικές και μειονοτικές ομάδες, ρατσισμός, προκατάληψη, κοινωνικές διακρίσεις, αφομοίωση και πλουραλισμός.
- Διαστρωμάτωση με βάση το φύλο, σεξισμός και πατριαρχία, η ανισότητα των δύο φύλων, κοινωνιολογικές προσεγγίσεις έμφυλης διαστρωμάτωσης.
- Μορφές εξουσίας, πολιτική εξουσία, κράτος, τύποι κυβερνήσεων, οικονομική εξουσία, οικονομικά συστήματα, ισχύς των επιχειρήσεων, εθνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις, έλεγχος των επιχειρήσεων.
- Η δομή της οικογένειας, τύποι οικογένειας, κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της οικογένειας.
- Θρησκεία, κατηγορίες θρησκειών, θρησκεία και εκκοσμίκευση, θεωρητικές προσεγγίσεις της θρησκείας.
- Ο ρόλος της εκπαίδευσης υπό το πρίσμα διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων.
- Η έννοια του συστήματος υγείας, θεωρητικές προσεγγίσεις για την υγεία και την ασθένεια.
- Μεταβολές του πληθυσμού, αστικό περιβάλλον, οικολογικό περιβάλλον, κοινωνιολογικές προσεγγίσεις του περιβάλλοντος.
Κοινωνική αλλαγή και αίτια κοινωνικής αλλαγής, κοινωνικά κινήματα, μελλοντικές προοπτικές.
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές:
- θα κατανοούν το αντικείμενο της κοινωνιολογίας και βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις της κοινωνιολογίας,
- θα περιγράφουν τρόπους κοινωνικής οργάνωσης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνικής οργάνωσης,
- θα αναγνωρίζουν κοινωνικά φαινόμενα και γεγονότα, κοινωνικές δομές, κοινωνικούς θεσμούς, κοινωνικούς ρόλους και κοινωνικές σχέσεις,
- θα διακρίνουν τις διαφορές ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες, τα κοινωνικά σύνολα και τις κοινωνικές κατηγορίες,
- θα αντιλαμβάνονται τη διαδικασία και τους μηχανισμούς κοινωνικοποίησης, καθώς και το ρόλο των φορέων της,
- θα συζητούν πάνω σε ζητήματα δυναμικής των ομάδων, όπως το μέγεθος της ομάδας, η ηγεσία, η ομαδική εργασία, η κοινωνική οκνηρία, τα κοινωνικά διλήμματα, η ομαδική σκέψη και η συμμόρφωση,
- θα αναγνωρίζουν είδη τυπικών οργανώσεων της κοινωνικο-οικονομικής ζωής,
- θα αναλύουν τη σύγχρονη οργάνωση της εργασίας και της οικονομικής ζωής,
- θα συζητούν για τις λειτουργίες της οικογένειας και τις σύγχρονες μεταβολές στα οικογενειακά σχήματα και την οικογενειακή ζωή,
- θα αντιλαμβάνονται την έννοια της κοινωνικής διαστρωμάτωσης και θα εντοπίζουν περιπτώσεις κοινωνικών ανισοτήτων,
- θα συζητούν θέματα εξουσίας και σύγχρονης πολιτικής οργάνωσης,
- θα κατανοούν την εγκληματικότητα ως κοινωνικό φαινόμενο, θα διακρίνουν τύπους αποκλίνουσας συμπεριφοράς,
- θα συζητούν για το ρόλο της θρησκείας στην κοινωνική και οικονομική ζωή,
- θα αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα ως στοιχείο της κοινωνίας, θα εντοπίζουν παραδείγματα προκαταλήψεων,
θα εξηγούν τις κοινωνικές λειτουργίες του σχολείου και θα επιχειρηματολογούν αναφορικά με το ρόλο της εκπαίδευσης στην αναπαραγωγή ή την αλλαγή της κοινωνίας.
Η διδακτέα ύλη βασίζεται στο βιβλίο Michael Hughes, Carolyn Kroehler, Κοινωνιολογία – Οι βασικές έννοιες, Αθήνα (Κριτική) 2014.
Πρόσθετη προαιρετική συνιστώμενη βιβλιογραφία αποτελούν ενδεικτικά τα εξής συγγράμματα:
Anthony Giddens, Κοινωνιολογία, Αθήνα (Gutenberg) 2009.
Bottomore T., Κοινωνιολογία. Κεντρικά Προβλήματα και Βασική Βιβλιογραφία, Αθήνα (Gutenberg) 1990.
D. Blackledge, B. Hunt, Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Αθήνα (Έκφραση) 1995.
A. Giddens, Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία, Αθήνα (Οδυσσέας) 1989.
Γ. Ι. Μανζαρίδης, Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού, Θεσσαλονίκη (Πουρναράς) 2002.
Λ. Μουσούρου, Κοινωνιολογία της σύγχρονης οικογένειας, Αθήνα (Gutenberg) 1993.
Χ. Οικονόμου, Κοινωνιολογία της υγείας, Τόμος Α΄, Βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις, Αθήνα (Διόνικος) 2005.
Μ. Σεραφετινίδου, Εισαγωγή στην πολιτική κοινωνιολογία, Αθήνα (Gutenberg) 2002.
Συλλογικό Έργο, Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνικός αποκλεισμός, Αθήνα (Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα) 1996.
Κ. Τσουκαλάς, Κράτος, κοινωνία, εργασία στη μεταπολεμική Ελλάδα, Αθήνα (Θεμέλιο) 1999.
Ι. Φαρσεδάκης, Η κοινωνική αντίδραση στο έγκλημα και τα όρια της, Αθήνα (Νομική Βιβλιοθήκη) 1991. Β. Φίλιας, Κοινωνικά Συστήματα στον 20ο αιώνα, Αθήνα (Gutenberg) 1988.
