Θεωρητικό μέρος
Εισαγωγικά (υδρολογικός κύκλος, σπουδαιότητα αρδεύσεων, αρνητικές επιπτώσεις, η κατάσταση των αρδεύσεων στην Ελλάδα, ορθολογική χρήση του νερού στη γεωργία)
Σχέσεις εδάφους και νερού
Σχέσεις εδαφικού νερού και φυτού
Συστήματα ή μέθοδοι άρδευσης
Εκτίμηση των αναγκών των καλλιεργειών σε νερό (εξατμισοδιαπνοή, μεταβολές εξατμισοδιαπνοής και μέθοδοι υπολογισμού της, φυτικοί συντελεστές καλλιεργειών, ανάγκες σε νερό άρδευσης των καλλιεργειών, συνολικές ανάγκες άρδευσης)
Σχεδιασμός της άρδευσης (δόση και εύρος άρδευσης, προγραμματισμός της άρδευσης)
Ποιότητα νερού άρδευσης
Μέθοδοι άρδευσης. Κριτήρια επιλογής. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα συστημάτων άρδευσης
Καινοτόμες τεχνικές άρδευσης (ελλειμματική άρδευση, μερική ξήρανση της ριζόσφαιρας, άρδευση ακριβείας)
Αποτελεσματικότητα των αρδεύσεων. Διαχείριση του αρδευτικού νερού στην Ελλάδα (θεσμικό πλαίσιο, οργανισμοί διαχείρισης, προβλήματα)
Στοιχεία στραγγίσεων γεωργικών εδαφών
Πρακτικές άρδευσης στο αμπέλι, στην ελιά, την ακτινιδιά και στα κηπευτικά
Πρακτικές άρδευσης στα εσπεριδοειδή, στα φυλλοβόλα δενδροκομικά είδη, τον αραβόσιτο και το βαμβάκι
Εργαστηριακές ασκήσεις
Προσδιορισμός της εδαφικής υγρασίας
Προσδιορισμός της ταχύτητας και των παραμέτρων κίνησης του νερού στο έδαφος
Ποιοτικά χαρακτηριστικά του αρδευτικού νερού (υδραυλική αγωγιμότητα, pH)
Παρουσίαση εξαρτημάτων συνδεσμολογίας αρδευτικού δικτύου
Πρακτική εξάσκηση στην κατασκευή ενός μικρού αρδευτικού δικτύου
Έλεγχος απωλειών αρδευτικού δικτύου
Εξοικείωση με το λογισμικό «The ETo calculator» του FAO για τον υπολογισμό της εξατμισοδιαπνοής
Προσδιορισμός της υδατικής κατάστασης των φυτών με άμεσες και έμμεσες τεχνικές
Μελέτη των επιδράσεων της έλλειψης νερού σε διαφορετικά είδη φυτών που αναπτύσσονται σε φυτοδοχεία
Υπολογισμός δόσης, διάρκειας και εύρου άρδευσης για συγκεκριμένες καλλιέργειες
Αρδευτικές μελέτες
Χρήση αρδευτικού δικτύου για την ταυτόχρονη λίπανση των καλλιεργειών (υδρολίπανση-fertigation)
Χρήση αρδευτικού δικτύου για αντιμετώπιση των ζιζανίων (herbigation
Το μάθημα αποσκοπεί στην απόκτηση βασικών γνώσεων στα αντικείμενα της ορθολογικής διαχείρισης του νερού και του σχεδιασμού και εφαρμογής των αρδεύσεων.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:
- κατανοούν τις βασικές έννοιες για τον υδρολογικό κύκλο, τις πηγές νερού και τη σχέση εδάφους-φυτού-ατμόσφαιρας
- κατανοούν και να χειρίζονται θέματα που αφορούν στην ορθολογική διαχείριση και εφαρμογή του αρδευτικού νερού
- υπολογίζουν τις ανάγκες των καλλιεργειών σε νερό
- υπολογίζουν τις απαιτήσεις των καλλιεργειών σε νερό άρδευσης
- αναγνωρίζουν όλα τα εξαρτήματα ενός αρδευτικού δικτύου καθώς και τη χρήση και συνδεσμολογία τους
- έχουν βασικές γνώσεις για την επιλογή και εγκατάσταση των κατάλληλων συστημάτων άρδευσης (άρδευση με επιφανειακές μεθόδους, με καταιονισμό, με μικροάρδευση)
- γνωρίζουν βασικά στοιχεία για τα συστήματα στράγγισης
- Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:
Χαρτζουλάκης, Κ.Σ. (2019). Η άρδευση των καλλιεργειών: Μέθοδοι, σχεδιασμός, καινοτόμες τεχνικές, ανάγκες σε νερό, ποιότητα νερού, εφαρμογές. Εκδόσεις ΑγροΤύπος, Αθήνα
Τερζίδης, Γ.Α., Παπαζαφειρίου, Ζ.Γ. (1997). Γεωργική Υδραυλική. Εκδόσεις Ζήτη. Θεσσαλονίκη
Παπαζαφειρίου, Γ.Ζ. (1999). Οι ανάγκες σε νερό των καλλιεργειών. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη
Παπαμιχαήλ, Μ.Δ., Μπαμπατζιμόπουλος, Σ.Χ. (2014). Εφαρμοσμένη Γεωργική Υδραυλική. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη
Πουλοβασίλης, Α. (2010). Εισαγωγή στις αρδεύσεις. Εκδόσεις Έμβρυο, Αθήνα
Τσακίρης, Γ. (2006). Υδραυλικά Έργα: Σχεδιασμός & Διαχείριση. Τόμος ΙΙ: Εγγειοβελτιωτικά Έργα. Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα
Bartram, J., Ballance, R. (1996). Water Quality Monitoring: A Practical Guide to the Design and Ιmplementation of Freshwater Quality Studies and Monitoring Programmes. Taylor & Francis, UK
Ali, M.H. (2010). Fundamentals of irrigation and on farm water management. Springer-Verlag, NY
Waller, P., Yitayew, M. (2015). Irrigation and Drainage Engineering. Springer International Publishing, Switzerland
FAO (2002). Irrigation Manual: Surface Irrigation Systems, Volume II, Module 7. Harare.
FAO (2002). Irrigation Manual: Sprinkler Irrigation Systems, Volume III, Module 8. Harare.
FAO (2002). Irrigation Manual: Localized Irrigation Systems, Volume IV, Module 9. Harare.
- Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
Agricultural Water Management
Irrigation Science
Irrigation and Drainage
International Journal of Irrigation and Water Management
Journal of Irrigation and Drainage Engineering
